تعلیم دا ایجنڈا سب دا پر مڈھلے سوال گول۔تعلیمی ماہر، استاد لمز فیصل باری دی گل بات(ریڈیو شو،سنو)

لاہور(مانیٹرنگ رپورٹ)الیکشن پاروں اج کل تعلیم تے بڑا زور ، میڈیائی مہماں وادھو پر تعلیم دے شعبے وچ اوہ کیہڑے کم نیں جس تے سب چپ نیں تے تعلیمی ڈیٹا کیہہ آکھدا ہے ایس سب بارے ہر جمعراتی ریڈیو تے لوک حقاں تے چار توں چھ وجے چلن والے ہفتہ وار شو تے بھرنویں گل بات چھوئی گئی۔ایس پروگرام وچ مشہور تعلیم ماہر، لمز یونیورسٹی دے استاد اتے کھوجی ادارے آئیڈیاز دے پردھان فیصل باری ہوری رلت کیتی تے ایس دی چوندیاں چوندیاں گلاں پڑھو۔ 
پروگرام دا ہک ویڈیو کلپ وی ویکھو اتے پورا ریڈیو پروگرام وی سنو۔
عامر: پچھلے دناں حامد میر دے پروگرام وچ عمران خان،جنہاں نوں وزیراعظم بناون دی تیاریاں جے،نے فرمایا پئی اساں خیبر پی کے وچ یکساں تعلیمی بندوبست بنا دتا ہے جس لئی ہن اتھے پہلی توں سرکاری سکولاں وچ سب مضمون انگریزی وچ پڑھائے جا رہے نیں۔ایہہ کوڑ کم مشرف دور وچ پنجاب وچ وی ہویا سی۔ مسلم لیگ(ن) نے آ کے ایس نوں مکایا سی۔ ایس توں پتہ چلدا ہے پئی ساڈے لیڈراں دا تعلیمی ویژن کیہہ ہے؟ ایس بارے کجھ دسو
باری:پہلی توں سرکاری سکولاں وچ انگریزی لاون نال وی بچیاں نوں انگریزی نہیں آندی
انگریزی جے بچیاں نوں سکھانی ہے تے اوس نوں زبان سکھاون دے اصولاں نال پڑھانا لوڑی دا ہے۔
پروگرام دا ہک ویڈیو کلپ

ذریعہ تعلیم دی زبان انگریزی بناون نال گل نہیں بنے گی۔ حساب، سائنس، مطالعہ پاکستان دی کتاباں انگریزی زبان وچ چھاپن نال کجھ نہیں ہوئے گا۔ سگوں بچیاں نوں حساب یا سائنس وی نہیں آئے گی۔
انگریزی سکھاون والے زیادہ فیساں والے سکولاں وچ بچے جن گھراں توں آندے نیں اتھے تے گھراں وچ وی انگریزی بولی جاندی ہے، اک پورا ماحول ہے۔پر جنہاں گھراں وچ مادری زباناں یا اردو بولی جاندی ہے انہاں نوں انگریزی سکھانا ہور مسلہ ہے۔
خیبر پی کے وچ سرکاری تے پرائیوٹ سکولاں دا نہ تے نصاب اک ہویا، نہ ہی کتاباں اک ہوئیاں تے فیر یکساں تعلیمی نظام کنج ہو گیا؟
انگریزی سکھاون تے پڑھاون دے استاد نہیں نیں
عامر:یکساں تعلیم اک گمراہیاں پھیلاون والا نعرہ ہے؟
ایہ فیصلہ کرنا ضروری ہے پئی یکسانیت دا کیہہ مطلب ہے؟ گھٹ و گھٹ تعلیمی معیاراں نوں بنا لو تے اوس دے اتے جیہرا جاسکے اوہ کر لے۔پر اوہ گھٹ و گھٹ تعلیمی معیاراں نوں سرکاری تے گھٹ فیساں والے سکولاں نوں سامنے رکھ کے بناو تانجے انہاں وچ تعلیمی معیار اتے جا سکے۔اینج عام پاکستانیاں نوں تے ودھیا تے معیاری تعلیم ملے۔
عامر: کیہہ واقعی پاکستان وچ ڈھائی کڑوڑ بچے سکولاں توں باہر نیں؟ ایہہ ڈیٹا کتھوں آیا؟
باری: ہن سرکاری ڈیٹا دس رہیا ہے ایہہ گنتری گھٹی ہے۔ اوس ویلے1998دی مردم شماری دا ریکارڈ ہوندا سی۔اوس نوں سامنے رکھ کے اندازے لائے گئے سن۔
عامر: پرائیوٹ سکولاں دا تے پکا ڈیٹا ہی نہیں
باری: کجھ ریکارڈ کسے صوبے وچ بنیا، کجھ کسے وچ پر پورا ریکارڈ نہیں۔نجی سکول تے بہوں سارے رجسٹرڈ ہی نہیں۔
ہو سکدا ہے ڈھائی کڑوڑ دا نمبر گھٹ ہوئے
نویں مردم شماری توں مدد لے سکدے ہاں۔
اک ہور مسلہ ہے کہ پرائمری سکول تے بہت زیادہ نیں تے وڈا مسلہ پرائمری توں بعد دا ہے۔ہن پنجاب دی مثال ویکھو پئی ایتھے37ہزار توں ودھ پرائمری سکول نیں تے چھ یا ست ہزار مڈل سکول نیں۔ ہن ایہہ بچے 5ویں کلاس بعدوں نرے سرکاری مڈل سکولاں وچ گھپ نہیں سکدے۔میرے کیال وچ انہاں بچیاں دا وڈا مسلہ ہے جیہڑے پرائمری توں بعد اگے پڑھنا چاہندے نیں۔ایہہ وڈا مسلہ ہے۔
عامر: انہاں نوں آوٹ آف سکول تے نہیں آکھ سکدے
باری: ایہہ ڈراپ آوٹ کھلاندے نیں۔
باری ہوراں مادری زباناں دے تعلیم نال سانگے، تعلیم دے ہنر نال جرے نہ ہون، تعلیمی بیوروکریسی دے دبا، سکولاں نوں یونین تے تحصیل کونسلاں نوں دین دے مسلے سنے بہوں سارے مسلیاں تے گل بات کیتی